9 januari 2018 Goed nieuws: de groei in de bouw zet door. Meer huizen, meer kantoren en 2 miljard extra voor de infrastructuur. Onderstaand enkele interessante technologische ontwikkelingen voor 2018 en de jaren erna.
1. Groei in de bouw zet door
De bouw groeit dit jaar naar verwachting met 4,5 procent. Toch blijft de bouw achter, constateert het Economisch Bureau van de ING. De arbeidsproductiviteit neemt minder toe dan in andere sectoren en de prijzen stijgen. Kansen zijn er door het digitaliseren en industrialiseren van het bouwproces. Dat scheelt kosten en kan de achterblijvende arbeidsproductiviteit compenseren.
Ook betaalbare oplossingen in verduurzaming zijn kansrijk in 2018: Er moeten 50.000 gasloze nieuwbouwwoningen per jaar bijkomen en bestaande woningen en kantoren moeten worden verbouwd. Het ontwikkelen van flexibele, tijdelijke en betaalbare woonconcepten voor studentenhuisvesting en woningcorporaties wordt belangrijk.
Nederland hoort tot de vier sterkst presterende landen in woningbouw en renovatie van gebouwen maar zal, door productieverlies, in 2019 nog steeds niet het productieniveau halen van voor de crisis.
Wat helpt is dat het nieuwe kabinet tot en met 2020 twee miljard euro extra uittrekt voor een inhaalslag in de infrastructuur waaronder een eenmalig bedrag van 100 miljoen voor fietsinfrastructuurprojecten.
2. Meer efficiency
Nu de vraag toeneemt wordt arbeid en materiaal schaars en de prijzen stijgen. Voor aannemers staat het rendement van projecten die al eerder voor een vaste prijs zijn aangenomen daardoor onder druk. Zij hebben daarom een hoop te winnen bij een versnelling van planningsprocedures bij gemeenten en het aantrekken van kwalitatief personeel. Er is een tekort aan arbeidskrachten door de uitstroom tijdens de crisis en ontgroening. Bedrijven zetten daarom in op het werven van leerlingen, zzp’ers en arbeidsmigranten. Werkgevers zullen meer moeten investeren in duurzame inzetbaarheid.
3. Duurzaamheid en energietransitie
Energietransitie heeft een hoge prioriteit en dat levert installateurs veel werk op. Bovendien worden energiebesparende technologieën, zoals zonnepanelen, warmtepompen en led-verlichting, ook beter betaalbaar. de verwachting is dat de focus het komende jaar komt te liggen op ecologische en financiële voordelen van duurzaamheidsoplossingen: er komen meer groene businessmodellen.
4. Nieuwe technologieën: 3D-printen
Half oktober 2017 kreeg de Brabantse gemeente Gemert de wereldprimeur: een 3D-geprinte fietsbrug van acht meter lang werd geopend, gemaakt van voorgespannen en gewapend beton. Volgens bouwer BAM Infra zou de brug wel 40 vrachtwagens kunnen dragen. De brug bestaat uit 800 geprinte laagjes en is op locatie in elkaar gezet. In de toekomst zou dit wellicht al tijdens het productieproces samen kunnen vallen. Met 3D-printers is minder materiaal nodig en is er minder afval. Het gaat vaak sneller en goedkoper dan traditioneel bouwen en je hoeft minder voorbereidingen te treffen. De TU Eindhoven gaat zelfs huizen printen en wil met de 3D-betonprinter ook grotere bruggen, viaducten en andere bouwwerken maken. Op de lange termijn kan deze techniek het bouwproces op zijn kop zetten.
Ook in de renovatie kan 3D grote voordelen opleveren. Robots worden eigenlijk nauwelijks nog gebruikt in de bouw, maar kunnen wel veel verschillende werkzaamheden in de bouw uitvoeren, zoals eenvoudig verschillende bouwdelen produceren.
5. Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR)
Beide worden belangrijker in 2018. De technische mogelijkheden in de bouw zijn de afgelopen jaren al fors toegenomen. Zo maken bouwbedrijven meer gebruik van VR en AR. Denk daarbij aan het visualiseren van bouwprojecten nog voordat de bouw is begonnen. Het stelt belanghebbenden in staat om de bouwplaats te bekijken zonder dat ze er echt hoeven te zijn. Een andere verbetering is dat je een Bouw-Informatie-Model (BIM) kunt converteren naar een VR-simulatie. Eventuele gewenste wijzigingen kunnen direct worden aangebracht, en niet tijdens het bouwproces, wat weer minder vertraging betekent.
Waar VR meer impact zal hebben op architectuur en ontwerp, zal AR op verschillende manieren een rol spelen op de bouwplaats.
Een voorman kan op de bouwplaats lopen en het ontwerp vergelijken met de bouwrealiteit op dat moment. Een projectleider kan op de bouwplaats informatie via AR opnemen en doorsturen naar ontwerpers om dingen te verduidelijken als er problemen zijn.
6. Meer modulair
Een andere trend die zich in 2018 zal voortzetten is modulaire bouw: het monteren van volledige gebouwen met behulp van in de fabriek samengestelde modules. Bijkomend voordeel voor particulieren en bedrijven is dat deze bouw energiezuinig is, ook in gebruik. In de Verenigde Staten zouden bedrijven in modulaire gebouwen 35 procent minder energie verbruiken dan bedrijven in traditionele gebouwen. Daarbij is er ook bijna geen bouwafval, omdat modulaire gebouwen veelal in de fabriek worden gemaakt. Volgens een recent rapport zou door die manier van werken het bouwafval met 90 procent kunnen worden verminderd.
7. Internet of Things
“Game changers” zijn big data en het Internet of Things in de bouwwereld, en vooral voor de installatiebranche. Het bouwbedrijf installeert in alle nieuwbouw standaard domotica: producten en diensten op het gebied van comfort, gemak en veiligheid. Maar dat lijkt alleen te zijn weggelegd voor de grote bouwers en zullen kleine en middelgrote bouwers het hierdoor moeilijk krijgen. Die zullen mee moeten of uiteindelijk capaciteitsleverancier worden.
8. Verbeterde veiligheid op de werkvloer
In de bouw gebeuren al sinds jaar en dag de meeste ongelukken op de werkvloer, maar met betere technologieën en procedures is veel te verbeteren. Zo zijn er speciale beveiligingsapps die ongelukken kunnen voorkomen en zorgen voor betere communicatie op de werkvloer.
9. Online en mobiel klussers boeken
Meegaan met je tijd als professional in de bouw betekent ook online en mobiel zichtbaar zijn en daar je diensten aanbieden. De ontwikkeling van digitale marktplatforms neemt toe. Die werken vooral goed in sterk gefragmenteerde markten, zoals de onderhoudsmarkt voor particuliere huiseigenaren. In 2015 werd naar schatting 800 miljoen euro aan opdrachten via internet vergeven, ongeveer 8 procent van alle opdrachten. Naar verwachting is dit aandeel in 2020 opgelopen tot 25 procent.